|
Từ điển Tiếng Việt (Vietnamese Dictionary)
Nguyễn Phúc Ưng Ky
(Quý hợi 1863 - Máºu tà 1888)
Hòang tá», con Kiên Thái vương, anh ruá»™t hai vua Kiến Phúc, Hà m Nghi, tên là Nguyá»…n Phúc Ưng Ky. Ngà y 19-9-1885, Ưng Ky được đưa lên ngôi lấy hiệu năm là Äồng Khánh nên cÅ©ng gá»i là vua Äồng Khánh
Trước khi lên ngôi, ông bị Phụ chÃnh đại thần Phan Äình Bình phản đối vì Bình muốn láºp vua Dục Äức là hoà ng tá» Bá»u Lân lên kế vị (Phan là ông ngoại Bá»u Lân). Do đó, Äồng Khánh và phe nhóm có mối thâm thù vá»›i Phan Äình Bình, nên khi là m vua, ông toa ráºp vá»›i Pháp và tay chân giết hại Phan (X. Phan Äình Bình)
Lên ngôi má»™t thá»i gian (1886) ông được Pháp đưa ra Quảng Bình phá»§ dụ các lá»±c lượng nghÄ©a quân vá» vá»›i Pháp, nhưng bị các phong trà o yêu nước và nhân dân tảy chay. Trong thá»i gian là m vua, Äồng Khánh chỉ là bù nhìn cá»§a thá»±c dân Pháp, quyá»n hà nh cá»§a ông không vượt ra ngoà i giá»›i hạn cá»§a cung Ä‘iện và đám nữ tì. Công việc triá»u chÃnh Ä‘á»u do các quan ngưá»i Pháp như Champeax, tướng Prudhomme, nhất là Paul Bert trá»±c tiếp nắm giữ, quyết định cả. Năm Máºu tà (ngà y 26 tháng chạp) 1888 ông mất, hưởng dương 25 tuổi, miếu hiệu là Cảnh tông Thuần hoà ng đế. Tương truyá»n cái chết cá»§a ông là do ám ảnh bởi việc ông và Nguyá»…n Hữu Äá»™ bức tỠđại thần Phan Äình Bình
|
|
|
|